جیمز جویسون یاشام ایله ادبی یاردیجیلیغینا قیسسا بیر باخیش - بیراینجی بؤلوم/ یاسین حاجی زاده

 دعوت هفته لیک درگی سی

177 اینجی سای

شنبه - 94.6.7

20 اینجی عصرین ادبیاتین، گتیردیی آنلاتیم یئنی لیک لری ایله ائتگی لندیرن ایرلندلی یازار، جیمز اگوستین آلوسیوس جویس، 1882 اینجی ایلده ایرلندین دوبلین شهرنیده دوغولدو. ایلک مکتب تحصیلاتینی بو شهرین جوزو اوخول لاریندا بیتیردیک دن سونرا، دوبلین اونیورسیته کالئجینده، فلسفه و مودئرن دیللر ساحه سینده تحصیل آلدی.

1900 اینجی ایلده، هنوز اونیورسیته ده اویرنجی اولدوغو زامانلار، اویبسنین بیر اویونون اوزرینه، قلمه آلدیغی اوزونجا یازینی " Fortnightly Review " هفتلیک درگیسینده نشر ائتدی.او سیرالار، داها سونرا موسیقی اوتاقی(Chamber Music) آدلی شئیر توپلوسونو یازماغا باشلایاراق، 1902 اینجی ایلدن بری دوبلین دن آیریلیب، پاریس شهرینه کوچ ائتدی. 1904 ده یاشامینی داوام ائتدیرمک اوچون نورا بارلنسه ده حایات سورمیه قارار وئردی. 1905 دن 1915 ایلینه قدرسه تریستیته شهرینده یاشام سوردو.

1906 اینجی ایلین یازیندا، رومایا کؤچن جویس، 9 آیا یاخین بیر سوره بویوجا بیر بانکادا چالیشدی ائلجه بو اولکه ده سیخیشدیغینا گوره 1907 اینجی ایلین قیشیندا تکرار تریستیته یه دوندو. بو شهرده ایسه بئرلیتس اوخولوندا اینگیلس دیل اویرتمنی اولاراق ایشه باشلادی.

1914 ایلینده دوبلینلی لر اثری اینگیلتره ده یاییملانان جویس 1915 ایلینه قدر سورقونلولر اثرینی باشا وئردی. " صنعتچی نین بیر گنج اینسان اولاراق پورتئره سی " آدلی اوتوبیوگرافیک اثری ایسه 1906 ایلینده یاییلیب همان ایلده ایسه جویس آییله سی ایله بیرگه سوییسین زوریخ شهرینه داشیندی.

زوریخ ده یوخسولوق ایچینده یاشایان جیمز جویس، موکممل اولان اولیس اثری اوزینده چالیشیب، بو اثرینی " Little Review" آدلی بیر آمئریکن درگیسینده آردیجیل شکیلده نشر ائتمیه باشلادی. بو آردیجیللیق پروسه سی ، 1918 اینجی ایلدن باشلایاراق، اثر حاققیندا اچیلان ایدیعالار اساسیندا 1920 اینجی ایلده آردیجیللیق پروسه اوزون آرایا کئچدی. جویسون اولیس اثری، کیتاب اولاراق ایلک دونه 1922 ایلینده، فیرانسانین پاریس شهرینده یایینلاندی. دوبلین ده کئچن 16 ساعاتین اولایلارین آنلادان هومئر حیکایه سی سبکینده اولان بو اثر یئنی تکنیک لر قوللادیغینا گؤره یاییملاندیغی سوره بویوک یانقی اویاتمیشدیر.

جویس عائیله سی ایکی دونیالیق ساواش آراسیندا پاریس ده قالیب بو دؤنمده سون رومانی اولان " فینقان وئیک " اوزرینده چالیشدی.1939 اینجی ایلده، بو اثری باشلایان جیمز جویس، 1941 اینجی ایلین ژانویه سینین 13 جو گونونده دونیاسینی دییشدی. پرتره نین ایلک لایحه سینی ائستیفن هئرو، یازارین اؤلوموندن سونرا یعنی 1944 ایلینده یاییملاندی. ایلک یاییم دا بیر چوخ یانلیشی ایچرن " اولیس " ین اصلینه اویغون حالدا یاییمی 1984 اونجو ایلینده گرچکلشدی. اولیسین تورکجه چئویریسینی " نئوزات ارکمن " طرفیندن گرچکلشیب 1996 اینجی ایلده یاییملاندی. جیمز جویسون اثری اولان اولیسین سون زامانلاردا آزربایجان تورکجه سینه چئویریمی باشلانیلمیشدیر.

 1912 اینجی ایلده،ایرلندی عومورلوک ترک ائدن جیمز جویسون جویس، یاشامینین بویوک بیر قیسمینی دوبلین دیشیندا کئچیردیینه باخمایاراق، دونیا گوروشو دوبلین دن ایرلی گئتمییب ائلجه یارادیجیلیق دونیاسیندایسا ایرلندن باشقا بیر عونصوره یازماییب. عائله سی، آرخاداشلاری ها بئله دوشمانلیق حیسسی دویان شخص لراونون یارادیجیلیق آثاریندا اساس کاراکتری تشکیل ائدنلر اولوبلار. آیریجا آناسینین کاتولیک اینانجلاری ایله آتاسینین میللی دویغولاری، جویسون دونیا گوروشونون تشکیلینده، اساس رول اوینایان عونصورلردن ساییلیر.آدلیم ادبی بیلگینلر جویسون، یارادیجیلیق گلیشیمینی، 20اینجی یوز ایلین تحکیه ادبیاتی نین دیاگرامی مقامدا حئسابا گتیریلر.

دوبلینی لر حیکایه توپلوسو

جیمز جویسون ناتورالیسم فضاسیندا، 15 حیکایه سیندن تشکیل اولان حیکایه توپلوسو 1914 اینجی ایلده نشر اولوندو. " دوبلینی لر " آدی ایله نشر اولونان بو اثر، ایرلندین تاریخی، اینسالار، اؤلوم، سئوگی،قورخو وبو کیمی دویغولاردان فایدالاناراق یارادیلمیش دیر.

بو توپلودا، توپلانان حیکایه لر، اصلینده ایرلند ده باش وئرن میللی تحرکات اساسیندا یازیلاراق،20اینجی یوز ایلده، ایرلند میلتینین اورتا و آشاغی دوروملو ایقتیصادی-ایجتیماعی قاتلاری حاققیندا یازیلمیش دیر. گوجلو بیر نثردن فایدالانان دوبلینی لر حیکایه توپلوسونون بیر چوخ کاراکترلری عئینی وضعیت ده یئنی دن اولیس پوئستینده داها ایضاحلی شکیلده اوخونورلار.

دوبلینی لری یارادان زامان حایات یولداشینا، هموطن لریمه ووجدان یاراتماق ایستییرم دئین جویس بو آماجا وارمیش کیمی ده چیخیش ائدیر. نئجه کی دوبلینی لری اوخودوق زامان ها بئله آدیندان بللی اولان تک، حیکایه لرین تام شکیل ده دوبلین میللتی حاققیندا اولدوغونو آن لاییریق. مذهبه مقید اولان خالق کی مذهب لری طبیعی شکیلده اونلارین روحی طلب لرینه دوغرو سونوچ وئره بیلمدیی اساسدا، منزوی، مایوس و ساختاکارلیغا اوغرامیشدیلار.[1]

صنعتکارین گنجلیک پورتره سی

ائستیون ددالوسون حایاتی حاقدا اولای قئیدلری، بو اثرین اوززلیک لریندن ساییلیر. یازار ایسه شئیرسل ائلجه ایزلییمجی (امپرسیونیستی) تکنیک لر قوللانمیش دیر. ائستیونون یاش آرتیم ایله آرتان دیل مرکبلیی آیریجا ایهاملی مسئله لر گؤرکم یاراتمیش قونولاردان بیریسی ساییلیر.

جیمز جویسون اثری اولان، صنعت کارین گنجلیک پرتره سی ( ایگیلیسجه ده : Portrait of the Artist as a Young Ma ) 1916 اینجی ایلده یاییملاندی.

گنج بیر اوغلانین 2 یاشیندان 20 یاشینا قدر یاشاییشینی نقل ائدن بو اثر، ایرلند، اوشاق، قورخو ایله تانری کیمین قونولارا توخونموشدور. تنقیدچی لرینی تحسینلی باخیشینا سیغینان یازارین بو اثری، اونون شاه اثری ساییلان اولیس رومانینا بیر مقدمه ساییللیر. اصلینده بو اثر جویسون اتوبیوگرافی سی آدی ایله تانیلیر.

بو اثری اوچونجو شخص ریوایتی اساسدا یارادان جیمز جویس، ایستیون ددالوسون دوشونجه لری ایله بیرلشدیریب، اوخوجو ایسه بو اثر بویوجا، حیکایه و دوشونجه نین بیرلشیمی ایله اوزلشیر.

 یازار ددالوسون منفی یونلره _ ایضاحدا اویرنجی اله معللیم لرین بینیلمین و یئرسیز اعمالارین آیریجا قارشی روحی یئللنه جک و چالیشیملارینی قلمه آلاراق اثرینین بیراینجی کاراکتری باره ده چالیشیب یئنی نسلین بیلیرسیزلیی هابئله نئهیلیزمی باره ده دانیشسین. یازار بو اثربویوجا موقدس کیتابین تلمیحین دن فایدالاناراق، اؤلوم، قیامت و آخیرت قونولارین قابارتمیشدیر.

اولیس

جیمز جویس 1922 ایلینده، اولیس اثرینی یارادیر، بو عظیم تجروبی ائلجه مکتب عریان ذهنی نین شاه اثری، یوز ایلین سایا گلن حیکایه لریندن اولوب دو. 1904 اینجی ایلین ژوئن آییندا، ایرلندین دوبلین شهرین ده باش وئرمیش.

 16 ساعات دا یاشانان بوتون اولای لاری اینجه کارلیق لار ایله تصویره چکن بو اثر هومئرین شاه اثری اولان، ادیسه ایله عئینی قالیب ده یارانمیش.

بو رومان دا، سیتیون ددلوس، آتاسی سایمون ددلوس ایله اولیسین ایزینی آراییر ائلجه بیر گون بویوجا اونلار بیر بیلرینی تانیمادان ایکی دونه اوزلشمه لری گؤرونور.

طیب اویرنجی سی اولان سیتیفن ددالوس، ساحیل یاخینلیغیندا اسکی بیر قلعه ده یاشاییب، آناسینین، عؤمرونون سون گونلری آیریجا اؤلوموندان آسیلی اولاراق، روح سل راحاتسیزلیق چکیر.

سیتیفن ددالوسون، آتاسی سایمون ددالوس، کورک شهرینده بویوب، سونرالار دوبلینه کؤچموش و او گونه قدر خالق ایچینده اوغورلو بیر شخص تک چیخیش ائتمیش. موقننی لیک آیریجا لطیفه چیلیک نعمتین دن فایدالی اولان سایمون، حایات یولداشینین وفاتیندان سونرا یاشامی دیگرگینشمیش. ائلجه ایچگیلی اولماسی اونو یاشامیندا اوغور قازانماق دان گئری ساخلامیش.

 پؤئستین آردیندا سیتیفئنین ددالوسون، کیتاب ائویندن گؤروشو، آیریجا شکسپیر ایله آتاسینین گؤروشونو ظن ائتدیی پارچا، حیکایه نین چئشیدلی بؤلوم لرین دن ساییلیر.

حیکایه بویوجا گؤرونوب یاشانانلار، ایستیون ددالوس ایله جیمز جویسون عئینی کاراکتر اولدوق لارینی آنلادیر، ائلجه بو کاراکتر جیمس جویسون اوشاقلیق ایله گنجلیک گونلرینین اتوبیوگرافی سی ساییلان، " صنعتکارین گنج بیر اینسان اولاراق پورتیره سی " اثرینده ده چیخیش ائدیر .

 اولیس رومانیندا چیخیش ائدن ددالوس اصلینده یونان آدلیم اوسطوره سی اولان ددالوس و ایکاروسا خفیفجه ایشارت دیر. رومان ایچرسینده ایلهاملی ییرمی نئچه یاشلی شاعیرین تیمثالین داشیان ددالوس، چوخ ذکالی، ائلجه موسیقی ایله موطالیعیه چوخلو تپکی سی اولان آیریجا کندی عالمینده سیر ائدیب توپلوملارا قاتیلمایان، گنجی تمثیل ائدیر.

اوشاقلیق بویو دینچیلیک اینانجلارا سیغینان، سیتیفن ددالوس، بیر ایل اؤنجه، یانی آناسینین وفاتیندان سونرا اینانج ایکیجییلیه ایله اوغراشیر.

یازینین گلن بؤلومونده، اولیس پؤئستی آیریجا جیمز جویسون باشقا اثرلر ائلجه یارادیحیلیق باره سینده، آرتیق معلومات وئریله جک.

________________________________

1) دوبلینلی لر ( فارسجا : واهرها، برخورد؛عربی،اولین، همتایان، پس از مسابقه، دو زن‌نواز، ابری کوچک، یک روز در ستاد انتخابات،گل، پانسیون، یک حادثهٔ دردناک، مردگان.) حیکایه لریندن توپلانمیش.